1591 yılında İstanbul’da doğmuştur. Bursa’ya sürülen 19 Osmanlı şeyhülislamından biridir. Karaçelebizade lakabıyla ünlenmiştir. Rumeli kazaskeri, Bursalı Hasameddin Hüseyin’in oğludur. Sunullah Efendi’den yetişmiştir. Öğrenimini tamamladıktan sonra müderrislik ve kadılık yapınca; ilk önce Kazasker, sonra da Şeyhülislam olmuştur. Fatih Camii’nde meydana gelen ulema ayaklanmasına katıldığı gerekçesiyle 1623 yılında Bursa Molla Hüsrev Medresesi’ne sürüldü. Abdulaziz Efendi, Sultan İbrahim’in katledilmesinde büyük rol oynadı. Bunun üzerine 1651 yılında ilk önce Sakız Adası’na, daha sonra da ikinci kez Bursa’ya sürülmüştür. Bursa’da dedelerinden kalma bir evde otururken, 1068/1658 yılında yaşamını yitirmiştir. Deveciler Gömütlüğün karşısında Akçalı Mektep yanına gömülmüştür. Çocukları olan Hüsameddin, Mehmed ve Hüseyin Efendilerin soyadı, babalarından dolayı Karaçelebizade olarak adlandırılmıştır.
Çok bilgili bir kişi olan Abdülaziz Efendi bir çok kitap yazmıştır. Şair olduğu kadar tarihçiliği ile de ünlenmiştir. Dünyanın yaratılışından 1648 yılına dek olayları anlatan Revzatü’l-ebrar (Bulak 1248/1832), IV. Murad’ın Revan seferini anlatan Zafername, Kanuni’nin yaşamını anlatan Süleymanname (Bulak 1248/1833) adlı tarih kitapları bulunan yazarın ayrıca ahlak ve İslam hukukuna dair birçok makalesi vardır. Mirat’üs sefa, Hilyetü’l-Enbiya, (TBMM Ktp. Hİ. 261) Gülşen-i niyaz, Müntefi, Ahlak-ı Muhsini, Kitabü’l-Elga fi’l-Fıkhi’l-Hanafiyya, Kafi gibi kitapları vardır. Şairin bir de şiirlerinden oluşan Divan’ı vardır. (Süleymaniye-Lala İsmail Ef. Ktp. no.723/6,s. 104-117) Şairin şiirlerinden seçtiğimiz bir ikiliği şöyledir:
“Han ihsanı küşade deri bi der-bander
Sofre-i nimet ü lütuf ve keremi halka gamim”
(BURSALI TAHİR III, s. 81; KÜTÜK III, s. 54, I, s. 5-9; ESLAF, s. 223-225 ; M,Ş. Eğilmez, Müftü Suyu, Uludağ Der. 1939, s. 57-61; GÜLDESTE, s. 317, 153, 314;; SİCİLİ OSMANİ IV, s. 155; KOYUNLUOĞLU, s. 194; DEVHATÜ’L-MEŞAYİH, s. 57-62; ŞEYHİ I. s. 252; O. Bayrak, Tarihçiler, s. 126; F. Babinger, Tarihçiler, s. 224; Abdülaziz Ef. İ.A.c.I, s. 64; İLMİYE SALNAMESİ. s. 461-462)